Zarys historyczny przełomu dźwiękowego w kinie indyjskim
Zarys historyczny przełomu dźwiękowego w kinie indyjskim
Klasyczne indyjskie ragi często były wygrywane przez akompaniatorów w czasie kina niemego w indyjskich tanich kinach. Tutaj wykonywana przez Anoushkę Shankar, jedną z najwybitniejszych współczesnych piosenkarek i muzyczek z tamtego kraju.
Okres przełomu dźwiękowego w indyjskiej kulturze był naznaczony ogromnym oddziaływaniem kultury zachodniej i walką i wpływy nie tylko pieniężne, ale również o zachowanie tożsamości kulturowej w czasach kolonialnych.
Kina Indii Brytyjskich, bo taka była oficjalna nazwa tego państwa w latach 1858–1947, zalewane były produkcjami ze Stanów Zjednoczonych, Kanady, Francji, Wielkiej Brytanii i wielu innych. Jednocześnie lata ’20 były szczytem popularności niemych filmów na terenie Indii. Pierwszym dźwiękowym filmem wyświetlanym w Indiach był jednocześnie pierwszym „talkie” wyprodukowanym przez studio Universal – Melody of love (1928). Pokaz miał miejsce w 1929 roku w Kalkucie, zaledwie kilka miesięcy po amerykańskiej premierze. Dwa lata później miał premierę w pełni indyjski udźwiękowiony film Alam Ara w reżyserii Ardeshira Iraniego. Żadna kopia tego filmu nie została odnaleziona.
Alam Ara (1931), o fabule będącego historią miłości pomiędzy cyganką i księciem przeczytacie na Wikipedii TUTAJ
Między innymi powyższy fakt uniemożliwia określenie jaka muzyka była grana w trakcie seansów filmów niemych. Pierwszy dźwiękowy film indyjski mógłby stanowić pomost w tej kwestii między dwiema epokami kina w Indiach. Wiadomo na pewno, że pokazy filmów niemych były silnie podzielone klasowo: Europejczycy odwiedzający tamtejsze kina i wykształceni Indusi słuchali w trakcie pokazów muzyki granej przez fortepian czy małą orkiestrę; w kinach przeznaczonych dla niższych warstw społecznych można było usłyszeć harmonie i tradycyjnej indyjskiej tabli, które są podwójnymi drewnianymi, glinianymi lub miedzianymi bębenkami. „Zeuropeizowane” kina stanowiły około 25% wszystkich trzystu pięćdziesięciu kin w Indiach Brytyjskich (wg pierwszego raportu Indyjskiego Komitetu Kinematograficznego z 1927 roku). Można było w nich usłyszeć muzykę klasyczną w stylu Beethovena czy Mozarta, ale także muzykę taneczną importowaną z, szeroko rozumianego, Zachodu. Natomiast w tańszych kinach można było usłyszeć popularne piosenki teatralne, religijne, ludowe oraz tzw. ragi, będące częścią kanonu indyjskiej muzyki. Zatrudnianie takich akompaniatorów znacznie obniżało koszty utrzymania kina. Wyobrażacie sobie zobaczyć Generała Keatona z ragą w tle? Teraz już wiem, że muszę sobie taki seans w domu zrobić!
Wejście dźwięku do kina indyjskiego diametralnie zmieniło jego oblicze. W przeciągu trzech lat licząc od roku 1930 ilość filmów indyjskich wzrosła z 24 do 120 rocznie. Od tego momentu stała się poważnym konkurentem dla filmów zagranicznych. Jak pisze Alison E. Arnold w Hindi Hindi fīlmi gīt: On the history of commercial Indian popular music (University of Illinois, 1991):
Sound film production not only put an end to the live, incidental music accompanying silent film but presented an immediate need for musical composition integral to the sound film. The success and popularity of Ardeshir Irani's first 'musical' talkie encouraged successive filmmakers in the 1930s to follow suit and incorporate an average of eleven or twelve songs and several dances in to their three hour Hindi films.
Autorka wskazuje również jakie problemy wynikają z braku precyzyjnych informacji na temat muzyki granej do filmów w większości indyjskich kin:
The lack of precise information regarding musical accompaniment for Indian silent films renders any connection between this and the early film songs difficult to draw. According to journalist V. A. K. Ranga Rao, songs for the first Indian talkies were all taken from stage dramas of the time (Hindi, Marathi, and Parsi), which were themselves based on Indian light classical music, or in some instances from Indian classical music or foreign music, as in the use of English music hall songs to accompany scenes of revelry. The heavy influence of stage music resulted from the predominance of former stage musicians as film music composers during the first three years of sound film; only in the mid 1930s did people with no stage background begin to enter the field of film music composition.
Pierwszą śpiewającą gwiazdą kina indyjskiego był K. L. Saigal. Ten Pan niebawem będzie bohaterem kolejnej notki z cyklu Muzyczne Podróże z Panem Klatkiem.
